Beschikbaarheid drinkwater garanderen
Drinkwater is een eerste levensbehoefte. De overheid neemt daarom maatregelen om te zorgen dat er altijd voldoende drinkwater van goede kwaliteit is. Drinkwater wordt gemaakt uit grond- en oppervlaktewater.
Grondwaterwinningen beschermen
Het gebied waaruit grondwater wordt gehaald heet een waterwingebied. De provincies beschermen deze grondwaterwinningen voor grond- en duinwater.
Bij werkzaamheden in de bodem kunnen bestaande en reserve drinkwaterbronnen vervuild raken. Bijvoorbeeld bij het graven en maken van waterputten. De provincies stellen daarom vast waar grondwaterwinning is toegestaan. En waar boren en graven (beperkt) verboden is.
De Rijksoverheid beschermt de nationale grondwaterreserves. Dit zijn extra grondwaterbronnen die gebruikt worden als een tekort aan drinkwater ontstaat. Bijvoorbeeld door klimaatverandering.
Oppervlaktewater beschermen
Oppervlaktewater is het water van meren en rivieren. Oppervlaktewater dat is bedoeld voor drinkwater, moet voldoen aan kwaliteitseisen. Deze eisen staan in het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water 2009.
Rijkswaterstaat en de waterschappen zijn de waterbeheerders in Nederland. Zij zorgen dat oppervlaktewater aan de kwaliteitseisen voldoet. Ook provincies en gemeenten proberen te voorkomen dat het oppervlaktewater vervuild raakt. Dat doen ze bijvoorbeeld door in vergunningen eisen te stellen aan het afvalwater dat door bedrijven wordt weggegooid.
Drinkwaterinfrastructuur in goede staat houden
Om de drinkwaterinfrastructuur goed te houden, maken drinkwaterbedrijven investeringsplannen. Bijvoorbeeld voor waterleidingen en zuiveringsinstallaties. Maar ook omdat klimaatverandering, bevolkingsgroei en economische groei ervoor zorgen dat de vraag naar drinkwater groter wordt.
Daarnaast maken drinkwaterbedrijven leveringsplannen. Hierin staat hoe ze ervoor zorgen dat ze altijd drinkwater kunnen leveren. Ook in noodsituaties. De Inspectie voor de Leefomgeving en Transport beoordeelt deze leveringsplannen. Leveringsplannen zijn vertrouwelijk en worden elke 4 jaar vernieuwd.
Om altijd zeker te zijn van voldoende drinkwater, wordt ook een Actieplan Leveringszekerheid drinkwater opgesteld.
Belasting om zuiniger om te gaan met leidingwater
Leveranciers van leidingwater (drinkwater) betalen leidingwaterbelasting. Zij berekenen de belasting door aan hun klanten. De belasting staat apart op de nota vermeld. Het tarief voor leidingwaterbelasting staat op de website van de Belastingdienst.
De overheid wil bedrijven en huishoudens met deze belasting stimuleren om zuiniger te zijn met leidingwater.